ΠΑΡΟΧΗ ΑΔΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΩΞΗ ΓΙΑ ΠΟΙΝΙΚΑ ΑΔΙΚΗΜΑΤΑ ΤΕΛΟΥΜΕΝΑ ΜΕ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ

Καταχώρηση 2016/04/03

Κατά το άρθρο 10 παρ. 1 του Συντάγματος «καθένας ή πολλοί μαζί έχουν το δικαίωμα, τηρώντας τους νόμους του Κράτους, να αναφέρονται εγγράφως στις αρχές. Oι αρχές είναι υποχρεωμένες να ενεργούν σύντομα κατά τις κείμενες διατάξεις. Οι τελευταίες θα πρέπει να απαντούν αιτιολογημένα σε εκείνον που υπέβαλε την αναφορά, σύμφωνα με το νόμο». Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου μόνο μετά την κοινοποίηση της τελικής αποφάσεως της αρχής, στην οποίαν απευθύνεται η αναφορά, και με την άδεια αυτής, επιτρέπεται η δίωξη εκείνου που την υπέβαλε για παραβάσεις που τυχόν υπάρχουν σε αυτή. (Α.Π 1109/1985, ΠοινΧρ ΛΣΤ/142).

Εξάλλου, κατά την παρ. 1 του άρθρου 2 του ν.δ. 796/1971, αναφορά  θεωρείται το έγγραφο που διαλαμβάνει αιτιάσεις κατά ενέργειας ή παραλείψεως κάποιας αρχής ή οργάνου της. Εκτός από εκείνες που αφορούν κυβερνητικές πράξεις, και το οποίο περιέχει αμέσως ή εμμέσως αίτηση για επανόρθωση ή αποτροπή ηθικής ή υλικής βλάβης.

Ερμηνεία

Από το συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων σαφώς συνάγεται ότι, ορισμένο έγγραφο έχει, κατά την έννοια αυτών, το χαρακτήρα αναφοράς, ώστε η ποινική δίωξη εκείνου που την υποβάλλει να υπόκειται στις προϋποθέσεις της παρ. 2 του άρθρου 10 του Συντάγματος, στις ακόλουθες περιπτώσεις. Α) Περιλαμβάνει αιτιάσεις κατά ενέργειας ή παραλείψεως κάποιας αρχής ή οργάνου αυτής. Β) Περιέχει συγχρόνως, αμέσως ή εμμέσως, αίτημα για επανόρθωση ή αποτροπή ηθικής ή υλικής βλάβης. (Α.Π 1170/1993, ΠοινΧρ ΜΓ/863). Γ) Απευθύνεται σε αρχή, η οποία ασκεί διοικητική εξουσία και είναι από το νόμο υπόχρεη να επανορθώσει ή να αποτρέψει τις επιζήμιες συνέπειες που επήλθαν από την ενέργεια ή την  παράλειψη. (βλ. σχετ. adhoc Ολ. Α.Π 1241/1984, Α.Π 1245/1986, Α.Π 526/2004).

Αν το δικαστήριο, παρά την έλλειψη της απαιτούμενης αδείας, δεν κηρύξει απαράδεκτη την ποινική δίωξη (370 γ` ΚΠΔ), αλλά προχωρήσει σε κατ` ουσίαν εκδίκαση της διαφοράς και κηρύξει ένοχο τον κατηγορούμενο, υποπίπτει στην πλημμέλεια της θετικής υπέρβασης εξουσίας και ιδρύεται ο λόγος αναιρέσεως του άρθρου 510 παρ. 1 εδ. Η` ΚΠΔ. (Βλ. Α.Π 1709/2003, ΠοινΔικ 2004/234 – Α.Π 1312/1997, ΠοινΧρ ΜΘ/758 – Α.Π 1570/1996, ΠοινΧρ ΜΖ/1016 – Α.Π 495/1995, ΠοινΧρ ΜΕ/790).

Προϋποθέσεις

Σύμφωνα με τα ανωτέρω, για να ασκηθεί ποινική δίωξη για παραβάσεις που διαλαμβάνονται στην αναφορά, πρέπει, σύμφωνα με τις παραπάνω συνταγματικές διατάξεις και τα άρθρα 41, 54, 55 και 370 στοιχ. γ` του ΚΠΔ να συντρέξουν οι δύο ακόλουθες προϋποθέσεις. Α) να έχει ληφθεί τελική απόφαση για το περιεχόμενο της αναφοράς. Β) να έχει δοθεί η άδεια από την αρμόδια αρχή για δίωξη εκείνου που την υπέβαλε και για παραβάσεις που τελέσθηκαν με αυτή (αναφορά). Η έλλειψη των ανωτέρω κωλύει την άσκηση ποινικής διώξεως για τέτοιο αδίκημα και καθιστά απαράδεκτη την τυχόν ασκηθείσα (ΤριμΠλημΤρικ 24/2013, Α’ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ).

Οι ανωτέρω προϋποθέσεις θα πρέπει να υφίστανται κατά το χρόνο άσκησης της ποινικής δίωξης και όχι μεταγενέστερα. Επιπλέον αρμόδια για τη χορήγηση της άδειας για την άσκηση ποινικής δίωξης είναι η αρχή η οποία είναι αρμόδια να αποφανθεί επί της αναφοράς και όχι η αρχή στην οποία ενδεχομένως εκ παραδρομής ή λόγω άγνοιας κατατίθεται η αναφορά αυτή.

Καλληδώνης Νικόλαος

Δικηγόρος

ΜΔΕ Αστικού και Ποινικού Δικαίου

nkallidonis@yahoo.com