UNILATERAL ENFORCEMENT OF WORK ROTATION

Καταχώρηση 2013/03/19

Σύμφωνα με το άρθρο 38 παρ. 3 του Ν. 1892/1990, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 παρ. 3 του Ν. 3846/2010 και τροποποιήθηκε εκ νέου με το άρθρο 17 παρ. 1 του Ν. 3899/2011 δίνεται πλέον η δυνατότητα στον εργοδότη εάν περιοριστούν οι δραστηριότητες του αντί καταγγελίας της σύμβασης εργασίας, να επιβάλλει σύστημα εκ περιτροπής απασχόλησης στην επιχείρηση του, η διάρκεια της οποίας δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τους εννέα (9) μήνες στο ίδιο ημερολογιακό έτος, μόνο εφόσον προηγουμένως προβεί σε ενημέρωση και διαβούλευση με τους νόμιμους εκπροσώπους των εργαζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 240/ 2006 και του ν. 1767/1988. Η απόφαση του εργοδότη περί επιβολής του συστήματος εκ περιτροπής απασχολήσεως ή η τυχόν συμφωνία του για το ίδιο ζήτημα με τους εργαζομένους του, είναι έγγραφη και γνωστοποιείται οπωσδήποτε εντός 8 ημερών από την λήψη – κατάρτισή της στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας.

Πλέον προβλέφθηκε η μονομερής επιβολή εκ περιτροπής εργασίας από τον εργοδότη, χωρίς να είναι απαραίτητη η συμφωνία του εργαζόμενου. Μάλιστα κρίθηκε (ΜονΠρΘεσ 4305/2011, ΠειρΝομ 2011/70) ότι δεν είναι νόμιμη η απεργία όταν αίτημά της είναι η άρση της εκ περιτροπής εργασίας που επιβλήθηκε από τον εργοδότη προκειμένου να αντιμετωπίσει τη μείωση του κύκλου εργασιών του, αφού πλέον αυτό αποτελεί νόμιμο περιεχόμενο του διευθυντικού του δικαιώματος. Παλαιότερα η επιβολή εκ περιτροπής εργασίας θεωρείτο μονομερής βλαπτική μεταβολή των όρων της συμβάσεως εργασίας και ο εργαζόμενος μπορούσε να εμείνει στους συμφωνηθέντες όρους ζητώντας μισθούς υπερημερίας ή θεωρώντας την μονομερή βλαπτική μεταβολή ως καταγγελία να αξιώσει αποζημίωση.

Εργοδοτική απόφαση

Η εργοδοτική απόφαση για την επιβολή ενός τέτοιου συστήματος εργασίας ελέγχεται διττώς. Εάν δηλαδή τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις τις οποίες τάσσει σχετικώς ο νόμος, (έλεγχος νομιμότητας) και εάν η σχετική απόφαση του εργοδότη ασκήθηκε εντός των πλαισίων της καλόπιστης ασκήσεως του αντίστοιχου διευθυντικού του δικαιώματος.

Ειδικότερα, η ως άνω απόφαση του εργοδότη μπορεί να κριθεί καταχρηστική, μόνον ως προς το σκέλος της αποφάσεως του εργοδότη, το οποίο αφορά τον καθορισμό, εκ μέρους του εργοδότη, των ημερών της εβδομαδιαίας, δεκαπενθήμερης ή μηνιαίας εργασίας των εργαζομένων του, υπό την έννοια ότι, μπορεί να είναι και να κριθεί ως καταχρηστική η απόφαση του εργοδότη, ο οποίος κατά την επιβολή στους εργαζομένους του ανωτέρω συστήματος εργασίας, καθόρισε λιγότερες ημέρες εργασίας εβδομαδιαίως ή μηνιαίως σε εργαζομένους του, οι οποίοι είναι αποδοτικότεροι ή έχουν μεγαλύτερες οικογενειακές ή οικονομικές υποχρεώσεις και αντιθέτως, είτε καθόρισε αντιστοίχως περισσότερες ημέρες εργασίας σε εργαζομένους του λιγότερο αποδοτικούς ή χωρίς οικογενειακές ή οικονομικές υποχρεώσεις, είτε εξαίρεσε του μέτρου αυτού εργαζομένους του, με την ίδια ή ανάλογη απόδοση και ανάλογες οικογενειακές/οικονομικές υποχρεώσεις.

Σχετικά επίσης γίνεται δεκτό ότι η εκ περιτροπής εργασία είναι ένα σύστημα εναλλάξ παρεχόμενης εργασίας που μπορεί να εφαρμόζεται είτε σε όλο το προσωπικό της επιχείρησης είτε σε μέρος αυτού, δηλαδή σε περισσότερους του ενός εργαζόμενους. Εξ ορισμού αυτή η μορφή απασχόλησης δεν μπορεί να αφορά έναν/μία εργαζόμενο/η, διότι τότε δεν πρόκειται για επιβολή συστήματος εκ περιτροπής εργασίας αλλά για μονομερή μετατροπή της πλήρους απασχόλησης του συγκεκριμένου εργαζόμενου σε εκ περιτροπής απασχόληση κατά ορισμένες ημέρες την εβδομάδα.

Επιβολή εκ περιτροπής εργασίας

Εφόσον η εκ περιτροπής εργασία επιβάλλεται, ως ηπιότερη εναλλακτική λύση, προκειμένου να αποτραπούν απολύσεις, θα πρέπει ο περιορισμός των δραστηριοτήτων να έχει μια τέτοια έκταση που να απειλεί άμεσα τις  θέσεις εργασίας (ΜονΠρΑθ 8606/2011, Α’ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ –ΜονΠρΘηβ 263/2012, Α` ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ). Επίσης πρέπει ο περιορισμός της οικονομικής δραστηριότητας να είναι πολύ σοβαρός με μόνιμα χαρακτηριστικά, όχι όταν απλώς μια επιχείρηση έχει ταμειακές δυσχέρειες ή όταν υπάρχει άσχημη συγκυρία στην αγορά (ΜονΠρΑθ 8606/2011, Α’ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ –ΜονΠρΘηβ 263/2012, Α` ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ). Επίσης κρίθηκε (ΜονΠρΘηβ 263/2012, Α` ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ) ότι η μονομερής επιβολή συστήματος εκ περιτροπής εργασίας μπορεί να γίνεται καταχρηστικά για την αποφυγή καταβολής αποζημίωσης στους εργαζόμενους, όταν για αυτούς καθορίζεται ωράριο κατά πολύ μικρότερο σε σχέση με τους λοιπούς εργαζόμενους στην επιχείρηση και στην περίπτωση αυτή εξομοιώνεται με καταγγελία της συμβάσεως εργασίας και απαιτείται η καταβολή της σχετικής αποζημίωσης.

Καλληδώνης Νικόλαος

Lawyer

ΜΔΕ Αστικού και Ποινικού Δικαίου

nkallidonis@yahoo.com