ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟ ΠΛΕΥΡΑΣ ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΧΟΥΝ ΕΚΤΕΛΕΣΘΕΙ ΑΥΘΑΙΡΕΤΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΜΕ ΤΟ Ν. 4014/2011

Καταχώρηση 2012/12/23

Με τη με αριθμ. πρωτ. Ε41/401/17-10-2011 εγκύκλιο του Ι.Κ.Α-Ε.Τ.Α.Μ ορίσθηκαν ζητήματα διαχείρισης, από πλευράς του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., περιπτώσεων ακινήτων στα οποία έχουν εκτελεσθεί αυθαίρετες κατασκευές ή έχουν εγκατασταθεί αυθαίρετες χρήσεις και οι οποίες ρυθμίζονται με τις διατάξεις του Ν. 4014 /2011 (ΦΕΚ.209/τ.Α΄/21-9-2011). Ως γνωστόν, σύμφωνα με το άρθρο 24 παρ. 22 του Ν. 4014/2011 για τις αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης που εξαιρούνται της επιβολής κυρώσεων με βάση τις διατάξεις του εν λόγω νόμου δεν οφείλονται αναδρομικά ασφαλιστικές εισφορές και οποιοσδήποτε φόρος, καθώς και οποιασδήποτε μορφής πρόστιμα και τέλη, όπως το τέλος ακίνητης περιουσίας, καθαριότητας, φωτισμού και δυνητικά ανταποδοτικά τέλη. Για την εφαρμογή της συγκεκριμένης διάταξης νόμου εκδόθηκε η εν λόγω εγκύκλιος.

Έτσι ορίζεται ότι κατά την διενέργεια ελέγχων των ασφαλιστικών οργάνων για οποιαδήποτε αιτία, εφόσον διαπιστωθεί ότι έχουν κατασκευασθεί αυθαίρετες κατασκευές ή έχουν εκτελεσθεί εργασίες, χωρίς την προβλεπόμενη άδεια από την αρμόδια πολεοδομική αρχή, είτε πρόκειται για διαπιστώσεις που έλαβαν χώρα σε επιτόπιους ελέγχους των υπηρεσιών, είτε πρόκειται για Σήματα Αστυνομικών Τμημάτων ή Εκθέσεις Αυτοψίας Πολεοδομικών Αρχών, θα αποστέλλεται στο φερόμενο ως εργοδότη έγγραφη πρόσκληση, με την οποία θα του γνωστοποιείται η διαπίστωση του ελέγχου και θα καλείται εντός συγκεκριμένης προθεσμίας να προσκομίσει στοιχεία για την υπαγωγή ή όχι στις διατάξεις και να παράσχει τις απαραίτητες πληροφορίες.

Σχετικά επισημαίνεται ότι, δια μέσου διαδικτύου, για να θεωρηθεί ότι έχει ξεκινήσει η διαδικασία υπαγωγής στις διατάξεις, θα πρέπει να έχει καταβληθεί παράβολο και να έχει προχωρήσει στο βήμα «Προσωρινή Υπαγωγή», ενώ για να θεωρηθεί ότι έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία, με ολοσχερή εξόφληση, πρέπει η διαδικασία αυτή να έχει προχωρήσει στο βήμα «Ολοκληρωμένη Υπαγωγή».

Επομένως:

α) Για την περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος προσέλθει στην υπηρεσία και προσκομίσει στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει ότι, για τις συγκεκριμένες εργασίες έχει υποβάλλει σχετικό αίτημα προς την αρμόδια πολεοδομική αρχή, (Προσωρινή Υπαγωγή), θα παραμένει ο φάκελος, που θα έχει σχηματισθεί στην υπηρεσία, σε εκκρεμότητα μέχρι να προσκομισθεί το σχετικό έγγραφο που θα αποδεικνύει την ολοσχερή εξόφληση (Ολοκληρωμένη Υπαγωγή).

Για τις περιπτώσεις που ακόμη δεν έχει παρέλθει η προθεσμία υποβολής της αίτησης και των δικαιολογητικών, θα ζητείται ή έγγραφη δήλωσή του, για την πρόθεσή του ή όχι να προβεί στις ενέργειες αυτές.

β) Για την περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος προσέλθει στο Ι.Κ.Α-Ε.Τ.Α.Μ και υποβάλλει Υπεύθυνη Δήλωση με την οποία θα δηλώνει ότι «δεν καταλαμβάνεται η περίπτωσή του από τις διατάξεις του Ν.4014/2011» ή ότι «δεν επιθυμεί να ρυθμίσει το θέμα με τις κοινοποιούμενες διατάξεις κ.λ.π.», θα συνεχίζεται κανονικά ο έλεγχος για την διαπίστωση του χρόνου κατασκευής (αναζήτηση στοιχείων από τον ενδιαφερόμενο) και στην συνέχεια στον καταλογισμό ή όχι εισφορών.

γ) Δεδομένου ότι η προαναφερόμενη διάταξη κάνει αναφορά για μη οφειλή αναδρομικών εισφορών, για τις περιπτώσεις που θα υπαχθούν στις διατάξεις του εν λόγω νόμου, Το Ι.Κ.Α-Ε.Τ.Α.Μ, αφού εξετάσουν τα προσκομιζόμενα στοιχεία και εφόσον από αυτά αποδεικνύεται υπαγωγή στις διατάξεις του εν λόγω νόμου, ακόμη και αν δεν έχουν κατά την εκτέλεση των εργασιών οι εργοδότες ασφαλίσει εργατοτεχνίτες οικοδόμους, ούτε έχουν καταλογισθεί σε βάρος τους εισφορές υπέρ αγνώστων από το Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ., από την ημερομηνία ισχύος του νόμου, η οποία για το ΚΕΦ. Β΄ του Ν. 4014/2011 είναι η 21-09-2011, δεν θα προβαίνουν σε καταλογισμό εισφορών για τις περιπτώσεις αυτές.

Οι υποθέσεις αυτές θα παραμένουν σε εκκρεμότητα μέχρι ολοσχερούς εξοφλήσεως του προστίμου και αν αυτό δε γίνει, ορίζεται ότι θα αναβιώνει το δικαίωμα του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ για καταλογισμό εισφορών από την αιτία αυτή.

δ) Επειδή με τις κοινοποιούμενες διατάξεις καμία αναφορά δεν γίνεται για διαγραφή οφειλών και δεν προβλέπεται επιστροφή καταβληθέντων προστίμων κ.λ.π., εισφορές που έχουν υπολογισθεί με Ε.Ε.Ο.Ε. και έχουν καταλογισθεί με Π.Ε.Ε., Π.Ε.Π.Ε.Ε. κ.λ.π., μέχρι την έναρξη ισχύος του Νόμου 4014/2011, η οποία για το ΚΕΦ. Β΄ αυτού είναι η 21-9-2011, δεν ακυρώνονται.

Για τις περιπτώσεις αυτές, εφόσον εκκρεμεί ένσταση κατά των συνταχθεισών Π.Ε.Ε., Π.Ε.Π.Ε.Ε. κ.λ.π. ορίζεται θα ακολουθείται κανονικά η προβλεπόμενη διαδικασία (Εισαγωγή υποθέσεων στην Τ.Δ.Ε., Διοικητικά Δικαστήρια).

ε) Για τις περιπτώσεις που έχουν ήδη επιβληθεί εισφορές με Π.Ε.Ε. κ.λ.π. βάσει Έκθεσης Ελέγχου Οικοδομοτεχνικού Έργου (Ε.Ε.Ο.Ε.) χωρίς ασφαλισμένους (υπέρ αγνώστων) που:

• Έλαβαν χώρα από της ημερομηνίας ισχύος του νόμου, μέχρι την κοινοποίηση της εγκυκλίου.

• Έχουν καταλογισθεί βάσει στοιχείων του Ι.Κ.Α-Ε.Τ.Α.Μ, προς αποφυγή παραγραφής εισφορών, μετά την ημερομηνία ισχύος του νόμου αυτού, γιατί δεν ανταποκρίθηκε ο ενδιαφερόμενος στην πρόσκληση ή χωρίς να έχει ενημερωθεί εκ νέου ο κάθε ενδιαφερόμενος (παλαιά σήματα κ.λ.π.),

και εφόσον, μετά από σχετική αίτηση που πρέπει να υποβάλλουν οι ενδιαφερόμενοι και μετά από τον έλεγχο των προσκομισθέντων στοιχείων, διαπιστωθεί ότι οι περιπτώσεις αυτές εμπίπτουν στις διατάξεις του Νόμου 4014/2011 (έχουν δηλαδή γίνει οι κατά τα ανωτέρω ενέργειες από τους ενδιαφερόμενους, και έχουν προσκομισθεί στοιχεία που αποδεικνύουν την έναρξη διαδικασίας υπαγωγής στις διατάξεις αυτές για «Προσωρινή Υπαγωγή» κ.λ.π.) θα διενεργείται επανέλεγχος και θα προβαίνουν σε ακύρωση των πράξεων αυτών.

Ως αίτηση είναι δυνατόν να θεωρηθεί και η τυχόν ένσταση που έχει υποβληθεί. Οι υποθέσεις αυτές θα παραμένουν σε εκκρεμότητα μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας και την «Ολοκληρωμένη Υπαγωγή» στις εν λόγω διατάξεις.

Επιπλέον από την εγκύκλιο ορίζονται θέματα που αφορούν την έκδοση, αναθεώρηση οικοδομικών αδειών ή αδειών επισκευής. Ειδικότερα:

Α. Έκδοση αδείας ή αναθεώρησης αδείας σε δηλούμενο κτίριο

Όπως ορίζεται στις διατάξεις της παραγράφου 12 του άρθρου 24 του νόμου αυτού, η εξόφληση του ενιαίου ειδικού προστίμου για την αλλαγή της χρήσης, δεν συνεπάγεται απαλλαγή αυτών από άλλες απαιτούμενες εγκρίσεις ή όρους, που αφορούν τη λειτουργία της συγκεκριμένης χρήσης και εν συνεχεία ορίζεται ότι, μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου, χωρίς να επιβάλλεται άλλο πρόστιμο, επιτρέπεται η έκδοση ή αναθεώρηση οικοδομικής άδειας, κατά τις ισχύουσες διατάξεις σε δηλούμενο κτίριο ή τμήμα αυτού.

Επομένως, μετά την κατά τα ανωτέρω τακτοποίηση, η οποιαδήποτε έκδοση νέας οικοδομικής αδείας (προσθήκες κ.λ.π.) ή αναθεώρηση υπάρχουσας αδείας για επιπρόσθετες εργασίες (αλλαγής χρήσης κ.λ.π.) , θα ακολουθείται η γνωστή διαδικασία αναγγελίας στο Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. , δηλαδή της απογραφής, της αναζήτησης προκαταβολής, της χορήγησης Α.Μ.Ο.Ε κ.λ.π.

Β. Έκδοση οικοδομικής αδείας για νομιμοποίηση λόγω ένταξης περιοχής σε πολεοδομικό σχεδιασμό

Με τις διατάξεις της παραγράφου 16 του άρθρου 24 ορίζεται ότι,  «η εξόφληση του ενιαίου ειδικού προστίμου για τις κατασκευές ή τις χρήσεις που δηλώνονται, δεν κωλύει καθ’ οιονδήποτε τρόπο τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Αν το ακίνητο ενταχθεί στον πολεοδομικό σχεδιασμό, το ενιαίο ειδικό πρόστιμο δεν επιστρέφεται, ούτε συμψηφίζεται με υποχρεώσεις εισφοράς σε χρήμα που προβλέπονται από τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, ενώ συνυπολογίζεται προκειμένου για έκδοση άδειας νομιμοποίησης τους, με το πρόστιμο που τους αναλογεί».

Για την εκ των υστέρων δηλαδή έκδοση οικοδομικής αδείας, λόγω ένταξης περιοχής σε σχεδιασμό πόλης κ.λ.π , εφόσον έχει τακτοποιηθεί κατά τα προαναφερόμενα το κτίριο και έχει επέλθει ολοσχερής εξόφληση του προστίμου, δεν θα απαιτείται από πλευράς Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. καμία ενέργεια.

Γ.  Εκτέλεση εργασιών επισκευής

Η παράγραφος 17 του άρθρου 24 του Ν. 4014/2011 προβλέπει ότι  για τις «περιπτώσεις κατασκευών οι οποίες έχουν ενταχθεί στις ρυθμίσεις του παρόντος άρθρου και έχει περαιωθεί η σχετική διαδικασία, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παράγραφο 5, είναι δυνατόν να επιτρέπεται η εκτέλεση εργασιών επισκευής που αποβλέπουν στην υγιεινή, την αισθητική βελτίωση-αποκατάσταση και τη συνήθη συντήρησή τους, ύστερα από έγκριση που δίνεται από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία, εφόσον οι εργασίες για τις οποίες ζητείται η εκτέλεση δεν επαυξάνουν το κτίσμα σε όγκο. Η έγκριση εργασιών γνωστοποιείται αμελλητί στο Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. Για τη χορήγηση της έγκρισης εργασιών υποβάλλονται στις αρμόδιες πολεοδομικές υπηρεσίες δικαιολογητικά που καθορίζονται με αποφάσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.»

Καλληδώνης Νικόλαος

Δικηγόρος

ΜΔΕ Ποινικού και Αστικού Δικαίου

nkallidonis@yahoo.com